Prawidłowe rozpoznanie trudnych przypadków diagnostycznych wymaga między innymi wiarygodnych badań dodatkowych – w tym laboratoryjnych.
W Gazecie Lekarskiej nr 10 z 2015 r., str. 48-49 ukazał się artykuł Elżbiety Paucz i Dawida Radziszewskiego (Krajowa Izba Diagnostów Laboratoryjnych) pt. „Od pacjenta do laboratorium czyli jak uzyskać wiarygodne badanie”. http://papier.gazetalekarska.pl/
Ci sami autorzy opisują zasady dostarczania materiału do laboratorium (mocz, płyn mózgowo-rdzeniowy, płyn stawowy, płynu z jam ciała, nasienia, płynu owodniowego i kału) na stronie Premium w/w Gazety http://premium.gazetalekarska.pl/1015/?chapters=praktyka-lekarska-badania-z-zakresu-analityki-ogolnej.
Według autorów 70% decyzji lekarskich oparte jest na badaniach laboratoryjnych. Jednak wiarygodność tych badań może być podważona ze względu na błędy jakie można popełnić przed dostarczeniem materiału do laboratorium. „Nawet najlepsze laboratorium nie naprawi błędów przedlaboratoryjnych”.
„Badanie laboratoryjne jest złożonym procesem, a na jego wynik końcowy ma wpływ prawidłowe postępowanie na wszystkich fazach diagnozy, czyli przedlaboratoryjnej, laboratoryjnej i polaboratoryjnej.
Autorzy wyróżniają dwa rodzaje błędów przedanalitycznych : nieprawidłowe przygotowanie pacjenta do badań oraz niewłaściwe postępowanie z materiałem otrzymanym do analizy.
„Istnieje wiele czynników zewnętrznych wpływających na wynik badania laboratoryjnego. W dziedzinach takich jak : hematologia, koagulologia, analityka ogólna, biochemia, immunochemia i mikrobiologia prawidłowy czas od chwili pobrania materiału do wykonania badania ,transport oraz przechowywanie materiału ma wielki wpływ na wynik końcowy. Podstawowe badanie hematologiczne – morfologia krwi obwodowej – aby było wiarygodne, powinno być wykonane do 6 godz. od pobrania krwi, natomiast rozmaz hematologiczny w ciągu 1-2 godz. Takie wymogi podyktowane są wpływem antykoagulantu (wersenian disodowy)..” „Istotną informacją dla medycznego laboratorium diagnostycznego jest czas pobrania oraz informacje kliniczne, takie jak rozpoznanie, choroby towarzyszące, stosowane leki, sposób pobrania krwi”.
W artykule zwrócono uwagę, na to, że „Najczęstszym błędem przedanalitycznym jest hemoliza. Jej przyczynami są najczęściej: nieprawidłowe pobieranie krwi do badań (trudny dostęp do żyły, nieodpowiednie miejsce wkłucia, zbyt mała średnica igły, pobieranie krwi przez wenflon, obecność środka odkażającego, długi zacisk stazy, „porywcze” odciągnięcie tłoka w probówko-strzykawkach, rozdzielenie materiału ze strzykawki do probówek przez igłę, energiczne mieszanie probówek), rzadziej zaś temperatura przechowywania i transportu, długi czas przechowywania i transportu, nieoddzielenie krwinek od surowicy. Autorzy podają dokładnie na wyniki, których badań wpływa hemoliza – poprzez proteolizę, interferencję analityczną, uwolnienie składników komórkowych.
Powinien też być zachowany odpowiedni stosunek osocza do antykoagulantu. Na wynik ma wpływ także lipemia (oznaczenie „sodu, chlorków, glukozy, CK, d-dimerów, fosforanów, białka całkowitego, wapnia, kreatyniny, podstawowych badań koagulogicznych” i hiperbilirubinemia.
